MEMEDE AĞRI veya MASTODİNİ

Meme ile ilgili şikâyetler ile polikliniğe başvuran kadınların önde gelen şikâyetlerinden biri memede ağrıdır. Daha çok doğurganlık çağındaki kadınlarda görülmekle beraber, menopoza girmiş kadınlarda da görülür. Yaklaşık her 10 kadından biri ayda 5 günden daha uzun süren orta veya şiddetli memede ağrı çekmektedir. Bazı kadınlar ise çok şiddetli ağrılar duymakta ve bu da günlük yaşamlarını, çalışmalarını, seksüel aktivitelerini kötü yönde etkilemektedir. Normal klinik ve radyolojik bulguların yanı sıra memede ağrıya etki eden faktörler araştırılmalıdır ve doğru tedavi seçimi yapılmalıdır. Sadece ağrı anamnezi olan kadınların sadece % 2-7’sinde henüz belirti vermeyen meme kanseri tespit edilmiştir. Meme kanserine bağlı oluşan ağrısı, tipik olarak tek memede ve inatçıdır. Negatif muayene sonrası meme kanseri görülme riski % 0.5’tir.

Siklik mastodini: genelde menopoz öncesi kadınlarda görülür ve menstruasyonun hormonal dalgalanması ile ilişkilidir. Ağrı tipik olarak iki memede ve özellikle üst-dış bölgededir. Prolaktin ölçüm değerine göre farklı yaklaşımlar mevcut. Prolaktin normal seviyede ise hastaya ağrıya yönelik önerilerde bulunur ve gerekirse ilaç tedavisi başlanır.  Eğer prolaktin seviyesi yüksek ise, adenom hipofizinden şüphelenir.

Nonsiklik mastodini: Genelde yaşlı ve menopoz sonrası kadınlarda görülür. Sürekli veya aralıklı ağrı söz konusudur ve adet durumu ile ilişkili değildir. Genelde tek memede ve özellikle alt-iç bölgededir. Hastaya önerilerde bulunulur ve gerekirse ilaç tedavisi başlanır.

Memeye ait olmayan ağrı: kalp, kas veya psikolojik faktörlerden kaynaklanabilir; kardiyoloji, fizik tedavi veya psikiyatri gibi uygun bir kliniğe yönlendirilir.

Mastodini için öneriler:

* Yaşam tarzı değişiklikleri memede ağrıyı azaltmada iyi bir seçenektir; bunlar arasında STRES faktöründen uzak durmak, sigarayı bırakmak, kafeini azaltılmak, sentetik hormonlardan uzak durmak, sağlıklı beslenmek, bol bol yürüyüş yapmak ve demiri olmayan destekleyici sütyen takmak gibi.

* Primrose oil: hormonal etkiye duyarlılığı azaltan siklik ve nonsiklik ağrılara etkili olabilir.

*Danazol: memede ağrı tedavisinde kullanılan tek farmakolojik ajandır. Antigonadotropin aktivitesi vardır ve kadınların %75-92’ sinde ağrıyı azaltır. Bildirilmiş yan etkileri saç kaybı, akne, seste kalınlaşma, düzensiz mens kanamaları ve depresyon. Bunlarla beraber tromboemboli insidansında artış olur.

* Bromokriptin: memede ağrı olan kadınların bazılarında prolaktin hormonu salgısında artış vardır. Bromokriptin prolaktin salgılanmasını azaltır ve özellikle siklik ağrılara etkindir. Yan etkiler doza bağımlı olup bulantı, kusma, baş ağrısı, baş dönmesi sıklıkla görülür.

*Tamoksifen meme kanseri önlenmesi ve tedavisinde kullanılır. Memede siklik ağrı %75-90; memede nonsiklik ağrı geçirmede ise %50-60 etkilidir. Tromboembolik olay ve endometrium kanseri gibi yan etkileri vardır. Sıcak basmaları, bulantı, mens düzensizliği ve vajinal kuruluk diğer yan etkileridir.

dr.mujgancaliskan