Radyoterapi (Işın tedavisi) X-ışınları kullanılarak yapılan bir tedavi şeklidir ve aynı cerrahi gibi tümörün lokal kontrolunu sağlamak amacıyla uygulanır. Radyoterapi her dört kanser hastasının üçünde uygulanır.  Radyoterapi, cerrahi öncesi veya sonrasında, tek başına küratif (iyileştirici) tedavi olarak ya da kemoterapi/sistemik tedavi ile birlikte kullanılmaktadır.

Kimlere Yapılır?

Meme koruyucu cerrahi tercih edildiyse mutlaka kalan meme dokusuna radyoterapi yapılmasına gerek vardır. Meme koruyucu cerrahiden sonra radyoterapi yapılmasının tümörün tekrar etmesini anlamlı oranda azalttığı gösterilmiştir.

Eğer mastektomi (memenin tümünün alınması) yapıldıysa, radyoterapi yapılması bazı kurallara bağlıdır (Örneğin tümörün göğüs duvarına veya meme cildine yapışık olması, koltuk altında 4’den fazla pozitif lenf nodu olması, vb.)

Ne Zaman Uygulanır?

Radyoterapi meme cerrahisini takiben 6 ay içerisinde yapılmalıdır. Daha fazla gecikme olması işlemin başarı şansını düşürür.

Bu sırada kemoterapi yapılıyorsa ya bitmesi beklenir ya da kemoterapiye ara verilerek radyoterapi yapılır ve daha sonra kemoterapi devam eder.

Nasıl Etki Eder?

Radyasyon tedavisi; tedavi edilen bölgedeki hücrelerin genetik materyaline zarar verir. Böylece hücrelerin büyüyüp, çoğalmasını önler. Bazı hücreler radyasyon sonrasında doğrudan etkilendiğinden hemen ölür. Diğer hücreler ise kromozom ve DNA’larında hasar oluşması sonucu çoğalma yeteneğini yitirirler. Radyasyon tedavisi hem kanser hücrelerinde hem de normal hücrelerde hasar oluşturur. Normal dokuların çoğu tedavi sonrasında iyileşir.

Yan etkileri nelerdir?

Koltuk altı lenf bezleri temizlenmiş olan hastalarda, bu bölgeye radyoterapi yapılması gerekirse kolda şişme (lenf ödem) riski artar.

Hamile kadınların, anne karnındaki bebeğe zarar verme riski nedeniyle radyoterapi almaları önerilmemektedir.

Kısmi radyoterapi

Günümüzde çok iyi seçilmesi gereken kısıtlı bir hasta grubunda, tüm meme yerine sadece tümör çevresine radyoterapi uygulanabilmektedir. Bu uygulama ameliyat sonrasında, veya ameliyat sırasında (intraoperatif radyoterapi) yapılabilir.